تاریخچه مختصری از هنر حکاکی روی مس و نقره
حکاکی چیست؟
حکاکی عبارت است از هنر ایجاد نقوش ساده، سطحی و کمعمق بر روی انواع فلزات با ابزاری ساده، بدون ضرورت استفاده از قیر در پشت کار و استفاده از قلمهای مختلف که به خاطر سطحی بودن نقوش، اثر قلم یا وسایل نوکتیز و تراشنده در پشت کار حکاکی شده دیده نمیشود.
عیسی بهنام در کتاب صنایع دستی ایران ضمن اشاره به تاریخچهی صنعت فلزکاری و ظروف فلزی در کشورمان، بر این عقیده است که در فن قلمزنی ظروف سه شیوه متداول بوده است: یکی آن که سطح ظرف را به وسیلهی کندهکاری حکاکی میکردند. دیگر آنکه نقش موردنظر را از پشت میکوبیدهاند به نحوی که از درون ظرف برجسته نمودار میگشت. طریقه سوم آن بود که نقش دلخواه را جداگانه میبریدهاند و روی سطح ظرف جوش میدادند.
همین نویسنده میفزاید:” در زمان ساسانیان گاهی این سه طریقه را با هم به کار می بردند و نتیجه بسیار خوبی میداد.” با بررسی آثار به جا مانده از ادوار پیشین و توجه به نظراتی که محققان پیرامون فلزکاری ایران ارائه نمودهاند، مشخص میگردد که حکاکی روی فلزات دارای سابقهای بیار طولانی بوده و فلزکاران هنرمند کشورمان قبل از قلمزنی، ترصیع و نیز دیگر شعبات فلزکاری، به حکاکی روی فلزات پرداختهاند.
حکاکی در مقایسه با قلمزنی نیاز به ابزار کار محدود و سادهتری داشته و در این رشته، به هنگام ایجاد نقش بر روی فلز از قیر نیز استفاده نمیشود و شیوه کار به این صورت است که صنعتگر توسط قلمی فلزی بر سطح شیء موردنظر نقوشی را که ملهم از طرحها و نقشهای سنتی است، پدید میآورد.
هنر حکاکی روی مس و نقره
در حال حاضر، حکاکی روی مس را در برخی از شهرهای کشورمان نظیر زنجان، تبریز و مراغه و حکاکی روی نقره را در تهران، اصفهان و اهواز میتوان مشاهده نمود. حکاکی بر روی ظروف و اشیاء مختلف نیر سینی، جام، پارچ، گلدان، انواع گردنبند، دستبند و … صورت میگیرد.
منبع: کتاب فلزکاری،نوشته حسین یاوری
ثبت ديدگاه