روشهای انواع چاپ با شابلون چگونه است؟
همانطور که می دانيد در روش های گود، برجسته و مسطح، مرکب از روی کليشه بر کاغذ منعکس میشود. اما در روش چاپ با شابلون، مرکب از ميان کليشه (شابلون) عبور میکند و در سمت ديگر روی سطح چاپ شونده مینشيند.
در اين روش، شابلون به گونه ای ساخته میشود که قسمت های چاپ شوندهٔ آن، باز و قسمت های غيرچاپ شونده، مسدود هستند. به عبارت ديگر، قسمتهای باز شابلون، مرکب را از خود عبور میدهند و قسمتهای بسته، مانع عبور مرکب میشوند.
جنس کليشه در اين روش، مقوا، طلق، توری و … است. چاپ استنسيل و سيلک اسکرين (سريگرافی) از نمونه های اصلی اين روش چاپی هستند. در اين روش چاپی، طرح با جهت اصلی بر شابلون اجرا می شود و با همان جهت نيز چاپ میشود.
1.چاپ استنسيل (ترافارد)
- ابزار و مواد مورد نياز
- طلق يا فيلم راديولوژی (استفاده از مقوا يا هر نوع ورقهٔ صاف با ضخامت کم نيز ممکن است)
- اسفنج يا ابر يا تامپون
- مرکب چاپ (از گواش، رنگ روغنی و اکريليک هم می توان استفاده کرد.)
- کاغذ يا مقوای چاپ
- کاتر (تيغ برش) و قيچی
- کاغذ کاربن
- ابزارهای طراحی و ترسيم (کاغذ سفيد و پوستی، مداد اتود، چسب کاغذی، پاک کن، خط کش).
مرحله اول:طراحی
در اين روش چاپ، بايد طرحی انتخاب يا اجرا شود که ساختار اصلی آن خطوط محيطی است که قابليت برش داشته باشند.
برای تجسم دقيق تر نتيجهٔ کار چاپی، بهتر است سطوح طراحی مورد نظر را با رنگ سياه پر کنيد تا طرحی شبيه چاپ نهايی به دست آوريد.
در صورتی که طرح دارای جزييات زياد باشد، بايد دقت کنيد که شابلون ساخته شده به قطعات جدا از هم تبديل نشود.
برای اين منظور لازم است با ايجاد تغييرات آگاهانه و جزئی، قسمت های سفيد طرح را طوری به هم متصل کنيد که هيچ قطعه ای از طرح (شابلون) جدا نشود و شابلون نهايی که طبق آن ساخته می شود، يک تکه باشد. به اين منظور قبل از انتقال طرح به طلق يا ورقه ای که قرار است با آن شابلون خود را بسازيد، بايد مطمئن شويد که همهٔ قسمت های سفيد طرح، به يکديگر اتصال دارند و هيچ يک جدا از بقيه نيستند.
مرحلۀ دوم: ساخت شابلون
جنس ورقه ای که برای ساخت شابلون به کار می بريد بايد طوری انتخاب شود که بر اثر تماس با رنگ و حلّال آن آسيب نبيند. برای انتقال طرح از کاغذ کاربن و برای برش شابلون از تيغ برش (کاتر) و قيچی استفاده کنيد.
برای به دست آوردن بيشترين دقت در استنسيل چندرنگ می توان از طرح خطی با علائم انطباق در کناره های کادر، به تعداد رنگ ها روی طلق يا گلاسه کپی تهيه کرد.
مرحلۀ سوم: چاپ
می توان شابلون استنسيل را روی انواع کاغذ و مقوا (و ساير سطوح مانند پارچه، شيشه، فلز، ديوار و غيره) چاپ کرد. مقوای نسبتاً ضخيم و دارای بافت کم برای اين روش چاپ مناسب است. می دانيد که ابعاد کاغذ چاپ بايد بزرگتر از طرح (شابلون) باشد و آن را از قبل به تعداد لازم برش زده باشيم.
اسفنج يا ابر را به همان روش ساخت تامپون آماده کنيد. مقدار کمی مرکب چاپ (يا هر ماده رنگی که قصد داريد با آن کار خود را به چاپ برسانيد) را روی شيشه يا پالت بگذاريد و به غلظت مناسب برسانيد. در صورت استفاده از مرکب چاپ، همان غلظت مرکب درون ظرف اصلی مناسب است.
رسيدن به غلظت مناسب در ساير رنگ ها، به صورت تجربی به دست می آيد.
رقيق بودن رنگ در رنگ های روغنی، گواش و اکريليک می تواند باعث پخش شدن رنگ در زير لبه های شابلون شود و غلظت بيش از حد آن نيز باعث بروز مشکلاتی می گردد.
پس از آماده کردن مرکب، کاغذ چاپ را با چسب کاغذی روی ميز چاپ يا تخته شاسی ثابت کنيد و سپس شابلون را با چسب کاغذی ضعيف شده روی آن بچسبانيد. چسب کاغذی را به اين دليل ضعيف می کنيم که هنگام جدا کردن شابلون از کاغذ، آن را پاره نکند.
اسفنج يا تامپون را به رنگ آغشته کنيد و آن را چند بار به قسمت های بدون رنگ شيشه بزنيد تا قشر يکنواختی از رنگ در آن باقی بماند. سپس با ضربات و فشار يکنواخت، رنگ را به شکل های بريده شدهٔ شابلون منتقل کنيد. بعد از حصول اطمينان از اينکه همه جای طرح رنگ آميزی شده است، شابلون را ثابت نگه داريد و پس از برداشتن چسب ها، به آرامی و با دقت شابلون را از کاغذ جدا کنيد.
در صورتی که قصد داريد از شابلون چاپ های ديگری بگيريد، بايد پشت و روی آن را با حلّال همان رنگ تميز کنيد.
در اين روش، استفاده از چند رنگ در چاپ يک شابلون نيز امکان پذير است. به اين منظور از دو يا چند اسفنج يا تامپون استفاده کنيد و هريک را به رنگ مورد نظر آغشته نماييد و قسمت های مختلف طرح را رنگ آميزی کنيد.
همچنين می توانيد چند رنگ مجزا در کار خود داشته باشيد. در اين صورت در مرحلهٔ طراحی، رنگ های مورد نظر را تفکيک و محدودهٔ هر يک را مشخص کنيد. سپس در مرحلهٔ ساخت شابلون، برای هر رنگ، يک شابلون مجزا بسازيد و در مرحلهٔ چاپ نيز به ترتيب هريک از شابلون ها را با رنگ مربوط به آن روی کاغذ چاپ کنيد. در اين صورت لازم است که از علائم يا نشانه های انطباق در هريک از شابلون های مربوط به رنگ های مختلف استفاده کنيد.
مرحلۀ چهارم: ارائۀ کار
پس از اتمام کار و خشک شدن رنگ ها، حاشيه های کار چاپ شده را مرتب و آن را امضا کنيد. در صورت وجود نمونه های مشابه، درج تيراژ نيز در حاشيهٔ سمت چپ پايين کار لازم است.
در مطلب بعدی بخوانید: چاپ سيلک اسکرين
ثبت ديدگاه